Darllenwch yr erthygl cyfan am Fferm Garth Uchaf yma.
Mae Mynydd y Garth yn gefndir i’r ffermwr Ben Williams ac ymrwymiad parhaus ei deulu i arferion ffermio cynaliadwy sy’n cynhyrchu’r Cig Oen Cymru a Chig Eidion Cymru gorau. Mae eu harferion ffermio yn dangos parch diysgog tuag at yr amgylchedd ac ymroddiad i ddarparu cig sydd wedi’i dyfu’n naturiol ac yn llawn blas.
Mae Cig Oen Cymru a Chig Eidion Cymru yn cael eu meithrin yn hynod naturiol ar fryniau Cymru. Mae’r dull hwn yn caniatáu iddynt ffynnu mewn amgylchedd ble maent yn cael amser i dyfu’n arafach, pori ar dir sy’n llawn glaswellt naturiol ac amrywiaeth eang o lysiau.
“Rwy’n credu ei fod yn rhoi’r blas unigryw hwnnw i’r cig pan mae wedi’i dyfu’n arafach ac yn pori tir sy’n gyfoethog mewn glaswellt naturiol ac amrywiaeth o lysiau.”
Mae ymrwymiad y teulu Williams i gynaliadwyedd yn dyst i’w gweledigaeth o feithrin y tir ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Yn ôl Ben:
“Mae ffermio a gofalu am y tir a’r ddaear o’n cwmpas yn talu’n ôl yn y tymor hir. Mae’n fuddsoddiad bach ar gyfer gwobr hirdymor.”
Mae eu hymroddiad i arferion cynaliadwy yn ymestyn i’w da byw:
“Dydyn ni ddim yn prynu unrhyw fwyd i’r ŵyn, ac maen nhw i gyd yn tewhau’n llwyr ar ein fferm neu’r bwyd yr ydym yn tyfu ein hunain.”
Mae’r hunangynhaliaeth hyn yn ganolog i’w dull.
Ar dir heriol Fferm Garth Uchaf maent yn defnyddio potensial y tir drwy bori da byw:
“Nid oes gennym lawer o gaeau gwastad yma ar Fferm Garth Uchaf, felly rydym yn defnyddio beth sydd gennym hyd eithaf ein gallu gyda phori da byw a chynhyrchu cig, gweithio gyda’r amgylchedd wrth wneud hynny.”
Mae bioamrywiaeth gynaliadwy yn werth craidd arall yn Fferm Garth Uchaf. Dros y pum mlynedd diwethaf, maent wedi plannu 6,000 o goed, gan gyfrannu at gynnydd amlwg mewn bioamrywiaeth. Mae rhywogaethau adar fel cudyll coch, ehedydd, bwncath, a gwalch marth yn ffynnu ar y fferm. Mae gadael y glaswellt i dyfu’n hirach rhwng pori yn ddull arall y maent yn ei ddefnyddio’n rheolaidd, gan wella ansawdd pridd a chynaliadwyedd yn gyffredinol.
Yr angerdd am ffermio a dealltwriaeth ddofn o waith caled yw’r gwerthoedd sy’n uno teulu Williams.
“Mae gan bob un ohonom angerdd dros ffermio, ac rydym yn gwybod beth yw gwaith caled, ond rydym wir yn ei fwynhau.”
Nid yw dewis Cig Oen Cymru a Chig Eidion Cymru yn ymwneud â chig o ansawdd uchel yn unig; Mae hefyd yn ymwneud â chefnogi arferion ffermio cynaliadwy a’r gymuned leol.
“Drwy brynu Cig Oen a Chig Eidion Cymru, rydych nid yn unig yn cefnogi ymarfer cynaliadwy o ffermio, rydych chi’n cefnogi cymuned leol.”
Mae Ben yn crynhoi hanfod eu hymrwymiad wrth ddweud:
“Rwy’n credu mai Cig Oen a Chig Eidion Cymru yw’r gorau y gallwch ei gael; Mae’n cael ei gynhyrchu’n naturiol oddi ar y glaswellt ni’n ei dyfu. Beth well allech chi ofyn amdano?’
